KİLİS İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Yemenicilik (Yimenicilik)

Kilis’te yaşayan birkaç el sana- tından biri, yemeniciliktir.
Kilisli yemenici Ahmet Usta 78 yaşında olmasına karşın bir yandan oğullarıyla bu işi sürdürüyor diğer yandan da Gazi Antep Üniversitesi’nde usta öğretici olarak uygulamalı ders veriyor.

Üstü, (ön yüz, saya) renkli (siyah, kırmızı, yeşil, kahverengi), yumuşak deri (genel olarak sahtiyan adı verilen bu parça yörede ‘havır’ adı verilen işlenmiş oğlak derisidir); tabanı kalın deri (gön) olan ve köşkerler tarafından elde dikilen ökçesiz bir ayakkabıdır.

Ayak büyüklüğüne göre hazırlanan “tabanlık, taban astarı, yüz” bu sıralamaya göre yapıştırıldıktan sonra, çift çelik iğneyle karşılıklı dikilir ve kalıba çekilir. Daha sonra muşta (derileri vurarak inceltmek, düzeltmek için köşkerler tarafından kullanılan tabanı geniş, üzeri dar ve yuvarlak bir alet), kayım ve falçata yardımıyla gerekli düzeltmeler yapılır ve kalıptan çıkarılır. Yanları sabunlanıp ihvalle (yemenicilerin ve köşkerlerin kullandığı sert ağaçtan yapılmış parlatıcı işlevi olan araç) parlatılır. 18’den 46 numaraya kadar kalıbı olan (küçükte büyüğe doğru sıralanan yemeni kalıpları; yarım metelik, metelik, küçük hasbe, büyük hasbe, vastani, orta ayak, zeyerdan, ges, lorta, ulu ayak) olan yemeni, oldukça sağlıklı (ter çeker, koku yapmaz) bir ayakkabıdır.